Gần hai tháng thành phố siết đi lại theo Chỉ thị 16 chống dịch, anh Võ Văn Út, 35 tuổi, thuê trọ ở tổ 30, khu phố 2, phường Thạnh Xuân, quận 12 mất việc, không thu nhập đành sống nhờ đồ cứu trợ của tổ dân phố, nhà hảo tâm. Trước dịch, anh Út chạy xe ba gác giao nước thuê, tiền công trả theo ngày, không có hợp đồng cần lao, mỗi tháng thu nhập gần 5 triệu đồng.

"Tôi ước được nhận 1,5 triệu đồng để trả tiền trọ và nuôi con", anh Út nói và cho biết thêm dù chủ nhà giảm một nửa tiền phòng nhưng anh vẫn xin nợ vì không kiếm đâu ra tiền. Con gái 9 tuổi phải nhờ chị nuôi giúp một thời kì. Cách đây gần một tuần, trên khu phố chi tiền hỗ trợ nhưng anh và 5 người khác không có tên trong danh sách. Một số người chung khu trọ nhận tiền cùng nhau góp 1,2 triệu đồng chia lại cho nhóm "lọt sổ". Anh Út được 200.000 đồng.

Ở cạnh phòng anh Út, chị Huỳnh Tiết Hạnh, làm tạp vụ cho một khách sạn trên địa bàn phường cho hay qua hai đợt hỗ trợ chị được viện trợ tổng cộng 3 triệu đồng. Chị Hạnh nói rằng cả dãy trọ có 12 phòng, 14 cần lao tự do đều được tổ trưởng dân phố lập danh sách, nhưng chỉ có 8 người nhận tiền.

Ông Huỳnh Văn Hải, tổ trưởng tổ 30, khu phố 2, phường Thạnh Xuân, quận 12, cho biết địa bàn có hơn 400 phòng trọ, với khoảng 1.200 người, đa số là lao động tự do. Đầu tháng 6, ông đến các phòng trọ, lấy đầy đủ thông báo để trưởng khu phố gửi lên phường xét duyệt tương trợ nhưng chỉ một số người được nhận. Trước tình cảnh đó, ông chỉ biết cổ vũ những người còn lại chờ đợt sau.

Theo Phó chủ tịch UBND quận 12 Võ Thị Chính, ở đợt tương trợ lần thứ hai, riêng với nhóm cần lao tự do sống ở khu lao động nghèo, xóm trọ... quận thống kê 64.000 trường hợp. Tuy nhiên quận chỉ được phân bổ gần 11.500 suất, thấp hơn nhiều so với nhu cầu thực tiễn. Do đó các phường chẳng thể tương trợ hết mà chọn hộ khó khăn nhất.

Tại quận Bình Thạnh, bà Nguyễn Thị Ngọc Loan, Trưởng phòng lao động, Thương binh và từng lớp quận cho hay ở đợt tương trợ thứ hai, địa bàn có hơn 50.000 hộ cần lao nghèo, sống trong xóm trọ, khu phong tỏa... nhưng chỉ được rót xuống hơn 10.300 suất. Ngoài suất phân bổ, với trường hợp khó khăn nảy, địa phương vẫn yêu cầu tỉnh thành bổ sung vừa tìm nguồn tương trợ khác.

Không chỉ quận 12 và Bình Thạnh, các địa phương khác gặp nhiều áp lực khi kinh phí được thành phố rót xuống chưa đáp ứng nhu cầu thực tại. Đơn cử như TP Thủ Đức ở đợt tương trợ thứ hai có khoảng 103.000 hộ khó khăn nhưng chỉ được phân bổ hơn 23.000 suất; quận Gò Vấp có hơn 54.000 hộ lao động nghèo nhưng chỉ được phân 12.500 suất...

Trên thực tế, khi dịch bùng phát TP HCM sớm có hỗ trợ, trợ giúp người dân. Ngoài gói 26.000 tỷ đồng do Trung ương triển khai khuôn khổ cả nước, tỉnh thành chi hai gói tổng kinh phí gần 1.800 tỷ đồng, giải ngân từ đầu tháng 7. Tuy nhiên nguồn tương trợ này chưa đủ giải quyết khi số lượng người gặp khó khăn quá lớn. Nhiều người đã đăng ký nhưng đến nay chưa được nhận, vẫn phải chờ.

Trước thực trạng đó, ngày 17/8, TP HCM kiến nghị Chính phủ tương trợ gần 28.000 tỷ đồng và 142.200 tấn gạo trợ giúp người dân. Theo chính quyền thành phố, đợt bùng dịch lần thứ 4 diễn biến khó lường, lây lan nhanh nhiều địa phương và TP HCM là tâm điểm dịch khi số ca bệnh và tử vong tăng cao. Thống kế của thành thị, có 1,5 triệu hộ dân với hơn 4,7 triệu người đang khó khăn.

ngoại giả, dịch cùng với các đợt giãn cách kéo dài tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế, Xã hội của tỉnh thành. Số thu ngân sách có khuynh hướng giảm dần từ tháng 5, tháng 6 và sẽ không đạt dự toán Trung ương giao năm nay (khoảng 365.000 tỷ đồng). Nhiều người dân nghèo ở các tỉnh không thể trụ lại ở tỉnh thành đã tự phát chạy xe máy rời thị thành để về quê.

tính tình của chính quyền TP HCM, số kinh phí và lương thực nếu được ưng chuẩn sẽ dành tương trợ hơn 4,7 triệu người gặp khó khăn. Mức hỗ trợ gồm tiền ăn 50.000 đồng mỗi người một ngày, 15 kg gạo mỗi người; tiền thuê phòng trọ 1,5 triệu đồng mỗi hộ một tháng, mỗi hộ được giúp 2 tháng. Việc này giúp người nghèo yên tâm ở tại chỗ, không tự phát về quê dễ làm lây lan dịch.

TS Trần Hoàng Ngân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM cho rằng, do tỷ lệ điều tiết ngân sách còn thấp (giữ lại 18%) nên nguồn tiền giữ lại hầu như đô thị chi đầu tư phát triển, chi thẳng tuột. Chưa tính nguồn chi chống dịch, năm 2021 dự kiến TP HCM bội chi hơn 14.000 tỷ đồng. Dịch bao tay như hiện nay khiến nguồn tài chính thị thành càng thiếu hụt. Đây là lý do vừa qua tỉnh thành đã khai triển các gói hỗ trợ nhưng chưa "phủ" được hết.

Theo ông Ngân, muốn mau chóng dập dịch, tỉnh thành thực hành nghiêm Chỉ thị 16. Người dân phải "3 tại chỗ" gồm xét nghiệm, khám bệnh, an sinh tại nhà. "Cứu người như cứu hỏa, còn người là còn bít tất nên Chính phủ cần xem xét tương trợ cho TP HCM trong lúc cần kíp này", ông Ngân nói và cho rằng với 28.000 tỷ đồng, tỉnh thành có nguồn lo an sinh hơn 5 triệu cần lao. Phần tài chính của thành thị giao hội cho điều trị, xét nghiệm, hậu cần phòng dịch.

Chuyên gia kinh tế Lê Duy Bình, Giám đốc điều hành Economica Vietnam cho rằng, nếu chỉ nhìn vào số tiền đề xuất sẽ thấy rất lớn. Tuy nhiên khi nhìn vào đóng góp của TP HCM vào ngân sách Trung ương (nhàng nhàng hơn 300.000 tỷ đồng mỗi năm), sẽ thấy số tiền 28.000 tỷ đồng là cần thiết để đô thị bảo vệ lực lượng cần lao, chóng vánh quay lại sinh sản.

"Người lao động ở TP HCM trực tiếp đóng góp cho nguồn thu ngân sách, nên họ xứng đáng được bảo vệ, bảo đảm an sinh lúc này", ông Bình nói và cho rằng cần xem số tiền đô thị đề xuất sẽ "bơm" kinh phí cho nền kinh tế phê duyệt tiêu dùng 4,7 triệu dân. Người dân khi lĩnh tiền sẽ mua thực phẩm, hàng cần yếu, nông sản... giúp cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực này bán được hàng, tăng doanh thu, duy trì sinh sản.

bữa qua, sau đề xuất của Bộ cần lao Thương binh và tầng lớp, Chính phủ đồng ý cấp hơn 130.000 tấn gạo từ nguồn dự trữ nhà nước cho 24 đô thị để hỗ trợ người dân khó khăn do dịch, trong đó TP HCM nhận hơn 71.000 tấn.

Lê Tuyết